Als ik moet tolken bij een hoorzitting voor een Nederlander of Belg die verdacht wordt van een strafbaar feit, dan weet ik dat de verdachte al langere tijd in Portugal vastzit en al een aantal maal verhoord zal zijn geweest. Niet altijd wordt daarbij een tolk ingezet, meestal omdat de partijen (denken dat ze) voldoende Engels spreken. In de rechtbank is de procestaal Portugees en dan is de aanwezigheid van een tolk dus verplicht als de verdachte (of getuige) die taal niet voldoende machtig is.

Zo komt het dus (vaak) voor dat de verdachte, als hij begrijpt dat ik als zijn tolk zal optreden in de rechtbank, buitensporig blij is dat hij “eindelijk” in zijn eigen taal zijn verhaal mag doen en met iemand in zijn eigen taal kan praten over de situatie.

Alhoewel ik duidelijk maak dat ik daar als tolk ben en alles zal vertolken wat hij zegt, probeert de verdachte doorgaans een gesprek aan te gaan wil hij mij meestal zo snel mogelijk van zijn onschuld overtuigen. Het is dan niet altijd makkelijk een puur professionele houding aan te nemen. Ik zeg dan vaak wat algemeenheden en vraag of hij al contact heeft gehad met de ambassade en zijn familie. Ook wijs ik erop dat ik niet degene ben die over zijn schuld of onschuld hoef te oordelen, maar dat ik er alles aan zal doen om ervoor te zorgen dat hij alles meekrijgt van wat er tijdens de zitting gebeurt.

Als hij voorafgaand of na de zitting nog apart met zijn advocaat mag overleggen, vraag ik of hij wil dat ik daar als tolk ook bij ben. Ook al spreken beide partijen goed Engels, het is toch goed om bij zulke belangrijke gesprekken niet te hoeven zoeken naar woorden en alles goed vertolkt te krijgen door iemand die ook op de hoogte is van culturele verschillen en verschillen in het procesrecht, en die daar op een snelle manier uitleg bij kan geven.